Illegale handel in broodkratten aangepakt

Broodkratten zijn onderdeel van een ruilsysteem. De grote leveranciers van brood sturen die in kratten naar supermarkten. De bedoeling is dat lege kratten weer worden meegegeven aan de leverancier. Maar dat gebeurt niet altijd. „Jaarlijks worden er tienduizenden kratten van ons ontvreemd”, zegt de woordvoerder. „De maat is vol.”

Onder een afdak bij een hoekwoning in de Dordtse wijk De Staart staan honderden broodbakken en tientallen transportdolly’s opgestapeld. Privédetective Chris Vlaar en zijn collega John Vullers confronteren de compleet overrompelde verkopers. Zij vermoeden dat zij op illegale wijze aan de broodbakken, die zij via Marktplaats verkopen, zijn gekomen. De speurders zijn door Bakker Goedhart ingehuurd om na al die jaren eindelijk de handel in de gewilde kratten te stoppen.

„Wij hebben een afspraak met de verkopers gemaakt om er achtduizend te kopen”, zegt Vlaar, terwijl hij een straat verderop post. „Ze hebben ons verteld dat ze net weer een nieuwe lading hebben ontvangen.” Intussen gaat Vullers naar de woning.

Tegelijkertijd neemt Vlaar contact op met de politie. „Het Openbaar Ministerie heeft besloten de goederen in beslag te nemen bij een aanzienlijke hoeveelheid”, vertelt hij. Wanneer de politie arriveert, maakt Vullers zijn identiteit bekend.

De handelaren reageren met ingehouden woede. Bij de vrouw springen tevens de tranen in haar ogen. „Ik heb deze kratten netjes gekocht bij veilingen, op Marktplaats en bij bakkerijen”, verzucht de bewoonster die anoniem wil blijven. „Ik betaal gewoon belasting en werk keihard voor mijn zeven kinderen. Als ik fout bezig was, dan had de Belastingdienst toch bij mij aangeklopt? Alles staat gewoon open en bloot naast mijn huis. Als ik wist dat ze gestolen waren, dan had ik ze toch wel verstopt?” Ze zegt te stoppen met de handel.

De privédetectives proberen haar duidelijk te maken dat ze door de aankoop de gehele keten van ontvreemding van broodkratten in stand houdt. „Maar dan had er op de kratten moeten staan dat je ze niet mag verkopen”, reageert ze. „Dat staat nergens vermeld, dus dat wist ik niet.”

Even later worden de honderden kratten en tientallen transportdolly’s in een speciaal geregelde vrachtwagen geladen. Uiteindelijk neemt de politie bij de woning, maar ook bij een loods even verderop in totaal 1180 kratten en 56 dolly’s in beslag. Gezamenlijk komt dat neer op een verkoopwaarde van meer dan 10.000 euro. „Nu moeten de mensen aantonen hoe ze eraan zijn gekomen”, vertelt een politiewoordvoerster die stelt dat het onderzoek bij de privédetectives ligt.

De handelaarster weet nog niet of ze de facturen gaat overhandigen. „Ik ben geen NSB’er. Wat is mijn meerwaarde om hen op het spoor te zetten van die bakkerijen en veilingen?”

De afgelopen dagen hebben de privédetectives meerdere bedrijven benaderd die zijn opgedoken in het onderzoek. „Ze weten nu dat we hen in het vizier hebben en dat de handel moet stoppen”, stelt Vlaar.

Hoe de handelaren precies aan de kratten komen, is nog onduidelijk. Volgens Wim Kannegieter, secretaris van Stichting Broodban die de kratten produceert, zijn ze ook populair voor andere doeleinden. „Het is een solide product dat bakkers in de jaren negentig hebben ontwikkeld. Sindsdien zijn er 5,5 miljoen van deze kratten geproduceerd.”

Volgens hem zijn de broodkratten slachtoffer van hun eigen succes. „Doordat ze zo handig zijn, zie je dat ze ook andere toepassingen krijgen en dat ze in behoorlijke hoeveelheden worden weggenomen. Je vindt ze op marktkramen en ik heb ze zelfs gezien in tuincentra.”

Ook de woordvoerder van Bakker Goedhart weet niet wie er verantwoordelijk is. „Bij supermarkten staan ze soms al buiten om opgehaald te worden. Er zijn genoeg mensen die spullen op straat meenemen.” De omloopsnelheid van de kratten is zo groot dat het voor de bedrijven soms moeilijk is bij te houden. „Er zijn nu bij onze bakkerijen 300.000 broodkratten in omloop.”

Privédetective Vlaar ontdekte ook dat kleinere bakkerijen soms kratten achteroverdrukken om een extra centje te verdienen. Vlaar: „Vervolgens verkopen ze die kratten vaak op de zwarte markt of via sites als Marktplaats.”

Volgens Vlaar kost een broodkrat al snel 10 euro. „Als je dan jaarlijks 50.000 kratten kwijtraakt, kost dat een grote bakker gewoon een half miljoen euro. En als handelaar kun je veel verdienen.” Het gaat echt om grootschalige verduistering, benadrukt hij. „Niet om een paar kratten die bij de voedselbank of in de sportkantine belanden.”

Bakker Goedhart overweegt een statiegeldsysteem om te voorkomen dat de kratten verdwijnen. Vanwege het grote tekort aan broodkratten door diefstal, moeten grote bakkerijen volgens Goedhart jaarlijks tussen de 30.000 en 50.000 nieuwe kratten bestellen.