Privedetective John Vullers benaderd voor gestolen Rembrandt
In het onderzoek naar de gestolen Rembrandt uit de villa van de familie Philips te Eindhoven werd privedetective John Vullers voor de aankoop benaderd. In deze zaak werd een ex politieman als verdachte aangemerkt ter zake heling.
zie ook:
Gestolen Rembrandt aangeboden aan privedetective John Vullers
RTL Bouelvard over gestolen kunst
De Volkskrant | REPORTAGE
Zaak kunstroof is voer voor detectives
Is De J. een heler of juist behulpzaam?
Is De J. een heler of juist behulpzaam? De rechter vraagt eerst meer onderzoek, na een opmerkelijke nieuwe getuigenis.
Gestolen uit een villa van de familie Philips in Eindhoven en nog steeds vermist: een antieke klok en een schilderij met de afbeelding van Titus, de zoon van Rembrandt. Of de grote meester zelf de kwast ter hand heeft genomen, blijft onduidelijk bij de rechtbank in Den Bosch, waar de verdachte Peter ‘Peer’ de J. uit Nijmegen dinsdag terechtstaat wegens heling.
Tot een inhoudelijke behandeling komt het niet. De zaak moet van de rechter opnieuw worden onderzocht, vanwege een nieuwe getuige: Toon Adriaans, opgeroepen door de advocaat van De J. Die werpt een opmerkelijk licht op het gestolen schilderij van Titus.
Heling
Getuige Adriaans (63), een bekende van justitie die ‘al getapt werd vanaf mijn eerste communie’, vindt vorig jaar lente een enveloppe onder zijn ruitenwisser. Inhoud: een briefje met een telefoonnummer en een cd-rom met afbeeldingen van de gestolen spullen. ‘Dat nummer kon ik bellen als ik hier wat mee kon.’
Adriaans legt contact met Recherchebureau De Koter en verdachte Peer, zijn oude kennis, een ex- rechercheur die tegenwoordig als privédetective actief is. Peer benadert vervolgens de huismeester van de Philips-villa ‘om zijn hulp aan te bieden’.
Het Openbaar Ministerie (OM) ziet dat als heling, maar de aanwezige kunstdetectives denken daar anders over. We betreden hier het grijze gebied waarin de wereld van de vermiste schatten zich nu eenmaal afspeelt. Ook voor John Vullers van JohnV-detectives zijn tips van anonieme tussenpersonen vaak het startpunt voor onderzoek. Vullers, oud rechercheur en in die hoedanigheid oude bekende van Peer de J., kwam uit belangstelling naar de zitting. Temeer omdat ook hij twee maanden geleden een cd-rom met de afbeeldingen ontving.
Identiteit
Vullers had een afspraak met de afzender, maar zag geen kans de identiteit te achterhalen. ‘Tussenpersonen zijn voorzichtig. Maar voordat ik een zaak echt in behandeling neem, verifieer ik altijd de identiteit,’ zegt Vullers. ‘Ik wil niet dat criminelen via mij hun gestolen waar afzetten.’
De grens tussen onderwereld en bovenwereld is hier dun, denkt in elk geval het Openbaar Ministerie dat ex-rechercheur De J. als verdachte aanmerkt. En het blijkt uit het hoge ons – kent – onsgehalte tijdens de zitting.
Ergens in deze nevelige informatieketen moet er iemand zijn die net iets te veel weet van een roof. Volgens getuige Adriaans is dat dit keer waarschijnlijk iemand uit de kringen van Philips. Jaren geleden al hoorde hij van een portier bij de villa dat alle kunst er is nagemaakt. Het echte werk zou zijn opgeborgen.
Adriaans betwijfelt daarom of het gestolen schilderij echt is. Helemaal omdat de huismeester volgens hem geen sjoege gaf op het hulpaanbod en de verzekering al zou hebben uitgekeerd. ‘Hier zit nog een aap op zolder.’
Raadsels rond Rembrandtroof
In maart vorig jaar werd ingebroken in een villa van de familie Philips. Daarbij verdween een Rembrandt. Maar was het wel een Rembrandt? Een met raadselen omgeven roof van een werk van Rembrandt uit een villa van de familie Philips houdt kunsthistorici, politie en justitie bezig. In maart vorig jaar drongen twee inbrekers de villa binnen en namen het werk mee. In oktober meldde een man uit Eindhoven zich met foto’s van het werk bij de huismeester van de villa. Morgen, tien maanden later, staat deze man in Den Bosch terecht voor heling.
Dat zijn de feiten, bevestigt het Openbaar Ministerie naar aanleiding van berichtgeving in De Telegraaf van afgelopen zaterdag. Waarom de zaak zo lang is stilgehouden, wie de daders zijn en wat de Eindhovenaar wilde, blijft onduidelijk. Over de vraag of het wel om een echte Rembrandt gaat, en welke dan, heerst al evenmin consensus.
Wat zeker is: de inbrekers knipten een gat in het hekwerk van de villa en wisten ongemerkt binnen te dringen. Het pand wordt deels bewoond door een huismeester, die tijdens de inbraak op vakantie was. Het huis staat verder leeg en wordt door Philips gebruikt voor belangrijke ontvangsten. Behalve de Rembrandt namen de inbrekers een klok mee ter waarde van 60 duizend euro.
Twijfel
Justitie meldt dat een door Rembrandt gemaakt portret van zijn zoon Titus is ontvreemd. Volgens de Ben de Rooij, advocaat van de verdachte, blijkt uit het onderzoeksdossier dat verschillende mensen betwijfelen dat het om een echte Rembrandt gaat. ‘Maar dat zijn allerminst experts’, zegt De Rooij.
Onder kunsthistorici wordt volop gediscussieerd over de vraag of het gestolen werk wel een portret van Titus kan zijn. Kunsthistoricus Ernst van de Wetering, die 46 jaar lang onderzoek deed naar de werken van Rembrandt, weet niet om welk schilderij het gaat. ‘Ik ben net zo nieuwsgierig als u.’
Van de Wetering zegt dat er acht portretschilderijen van Titus bekend zijn. Twee daarvan bevinden zich in Nederland, in het Rijksmuseum in Amsterdam en in Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam. De overige portretten hangen in het Louvre in Parijs (twee) en in musea in Wenen, Londen, Detroit en Baltimore.
In opdracht van Christie’s Nederland taxeerde Van de Wetering een paar jaar geleden werken van de familie Philips. ‘Daarbij waren een landschap en een zelfportret die aan Rembrandt waren toegeschreven, maar niet van hem bleken te zijn.’ Een portret van Titus heeft hij toen niet gezien.
Experts willen zich niet uitlaten over de waarde van een echte Titus door Rembrandt. De gestolen Rembrandt zou ook een tekening, ets of voorstudie kunnen zijn of werk van een leerling.
Geld
De diefstal komt nu aan het licht vanwege de rechtszaak tegen de Eindhovenaar, die geld zou hebben gevraagd in ruil voor de gestolen eigendommen. Dat de zaak niet eerder in de publiciteit kwam, is volgens een woordvoerder van het Openbaar Ministerie logisch, omdat de politie nooit mededelingen over inbraken doet.
Privedetective John Vullers, gespecialiseerd in kunstroof, zet daarbij vraagtekens. ‘Het gaat om een bekende familie en een bekende schilder. De politie publiceert persberichten over minder opmerkelijke zaken.’ Vullers vermoedt dat de inbraak op verzoek van de familie is stilgehouden. De villa bevat een uitgebreide kunstcollectie, die Philips strikt privé houdt.
Hoewel de heling al in oktober plaatsvond, zijn de daders nog niet gepakt. Volgens Vullers is dat niet opmerkelijk. ‘Die onderzoeken duren vaak heel lang. De criminelen hebben de regie.’
Vullers sluit niet uit dat de politie dankzij de heler op een spoor zit en het onderzoek daarom in de luwte uitvoert. Volgens een woordvoerder van de landelijke eenheid van de politie wordt het onderzoek geleid door de politie Brabant. ‘De landelijke eenheid heeft een expertisecentrum voor gestolen kunst. Dat doet geen direct onderzoek, maar kan in een database zien of een verdacht schilderij dat wordt aangetroffen of aangeboden geregistreerd staat als gestolen.’
Sceptisch
Vullers is sceptisch over het onderzoek. ‘Kunstroof heeft weinig of geen prioriteit bij de politie. De regiopolitie voert onderzoek maar een beetje tussendoor uit en het landelijke kunstteam stelt niet veel voor.’ Hij neemt aan dat het schilderij al bij Interpol is aangemeld, ‘hoewel dat ook maar afhangt van de persoon die het onderzoek leidt’.
De kans dat de Rembrandt op een veiling opduikt, waarop de politie hoopt, is volgens Vullers klein. ‘Meestal blijft zo’n werk in het criminele circuit bij iemand met veel geld die het gewoon in bezit wil hebben.’ Aangezien er geen andere schilderijen zijn verdwenen, vermoedt hij dat het om een gerichte diefstal gaat.
Lida Dijkstra van de database gestolenkunst.nl ziet kunst soms ook als ruilmiddel optreden in het criminele circuit. Zo komt een Karel Appel die in 2006 is gestolen steeds half boven water op verschillende plekken. ‘Hij lijkt steeds in andere handen te zijn, want er wordt door verschillende criminelen getipt, mogelijk om het vindersloon te innen.’ Tot op heden is het niet gelukt het schilderij terug te krijgen.
De verdachte die morgen terechtstaat, ontkent dat hij geld wilde in ruil voor de werken; hij zou slechts hebben willen helpen. ‘Bij de rechtszaak zal ongetwijfeld blijken waarom dat is,’ aldus zijn advocaat.
Tijdens een een live radio uitzending van BNNVARA radio de Nieuws BV, gepresenteerd door Eric Corton werd aandacht besteed aan de raadselachtige kunstroof van een Rembrandt bij de familie Philips. Samen met misdaadjournalist van de Telegraaf Mick van Wely blikken we terug. Onderstaand kunt u de uitzending terug beluisteren.
