De Parkstadbende, een jeugdbende van zo’n 75 jongeren, maakte zich van 2015 tot 2017 schuldig aan tientallen misdrijven. Denk hierbij aan autodiefstallen, heling en inbraken. Volgens de politie zien de opsporingsdiensten dat het stelen van voertuigen steeds vaker een manier is voor jongeren om een opstapje te maken richting andere vormen van criminaliteit.

Bestaat er dan een verband tussen autodiefstallen en andere vormen van zware criminaliteit? Ja, dat stellen onderzoekers in een politierapport uit 2022. Daaruit blijkt dat auto’s op bestelling worden gestolen. En niet alleen voor de handel, maar de gestolen voertuigen duiken ook op bij ernstige misdrijven zoals liquidaties.

Zo is de moord op advocaat Derk Wiersum, 18 september 2019, volgens het Openbaar Ministerie (OM) grondig voorbereid door een bende autodieven. De 26-jarige Jerlonny P. uit Brunssum zou daarbij betrokken zijn geweest. “Zonder auto’s geen moord”, zei justitie deze maand in de rechtbank in Amsterdam. Dat Jerlonny niet onbekend is in de wereld van autodiefstal blijkt uit het Parkstadbende-dossier; hij was lid van de jeugdbende.

Volgens oud-rechercheur en privédetective John Vullers uit Roermond is voertuigcriminaliteit een onderschat probleem. “Enerzijds is er een markt die vraagt om gestolen auto’s. De voertuigen worden verkocht aan helers waarna ze naar het buitenland verdwijnen. Anderzijds is het ook een facilitering. Gestolen auto’s worden gebruikt bij zware delicten, bij moord en doodslag. Op die manier is het een onderdeel van het totale strafbare feit.”

In mei dit jaar hield de politie een actiedag in Parkstad rondom voertuigcriminaliteit. De politie deed op diverse locaties in Heerlen en Kerkrade doorzoekingen. Agenten pakten negen verdachten op. Het merendeel van hen was tussen de 17 en 20 jaar oud. De politie nam onder meer voertuigen, gestolen goederen, vuurwapens, messen en boksbeugels in beslag.

Maar hoe komt het dat voertuigcriminaliteit in Parkstad een groot probleem is? Dat heeft met diverse factoren te maken, zegt Vullers. “De kansarme jongeren die daar wonen bijvoorbeeld, maar de grensregio speelt ook een rol. Het is heel makkelijk om de grens over te steken, waarna opsporing een stuk moeilijker wordt. En de pakkans die daarbij komt kijken, is klein.”

Maar één reden mag volgens de privédetective niet vergeten worden: het geld dat de jongeren ermee verdienen. Aan welk bedrag moet men dan denken? “Misschien dat dat nu hoger ligt, maar naar mijn weten kregen ze vroeger ongeveer 500 euro per auto. En dat geld gaat veelal op aan drugs. Daardoor vervagen de grenzen, zijn ze voor niemand bang en stelen ze voor je neus een auto. Het vuile werk wordt geleverd door de jongeren, die zich niet bewust zijn van het feit waar ze mee bezig zijn, terwijl de grote jongens achterover leunen.”

De gestolen auto’s worden volgens hem eerst onopvallend in woonwijken in Parkstad geparkeerd, waarna ze naar een veilige locatie worden gebracht. “Of ze stallen de auto’s in garageboxen. Daar plakken ze een stickertje op en door middel van codetaal kunnen de bestellers de voertuigen ophalen.”

Vullers noemt voertuigcriminaliteit zwaar georganiseerde misdaad. Het probleem moet niet alleen bij de bron worden aangepakt, vindt de oud-rechercheur, maar ook bij de opvoeding. “Ze moeten zich beseffen dat ze hun leven weggooien. Als ze echt het dievenpad opgaan, is er bijna geen weg meer terug.”